Is grenzen stellen voor jou ook zo’n ding?
Grenzen stellen, het klinkt makkelijk maar is dat juist helemaal niet. De theorie zegt dat je anderen moet / kunt leren wat jouw grenzen zijn en dat je dan beter met elkaar gaat communiceren. Maar hoe moeilijk is dat. En, er zijn zoveel anderen. Bovendien hangen je grenzen ook af van personen en situaties. Toch?
Als je niet van huis uit het stellen van grenzen hebt meegekregen loop je hier steeds tegenaan tot je geleerd hebt grenzen te stellen. Gedrag leren wij vooral door het voorbeeld van anderen te gebruiken. En sommigen hebben geleerd grenzen te stellen maar anderen niet. En dat terwijl dit onderwerp van groot belang is voor het hebben van succes en goede relaties.
Vraag jij je af waar een en ander over gaat en wat deze assertiviteit precies inhoudt.
Stel je hebt nog niet geleerd om je persoonlijke grenzen te bepalen en die vervolgens ook te handhaven. Goed nieuws, hoe oud je ook bent, je kunt nog altijd leren om met succes je omgeving te vragen voortaan jouw grenzen te respecteren.
- Wil je vriendelijk en assertief voor jezelf leren opkomen?
- Op welke manier maak je dan een begin met het vaststellen van jouw persoonlijke grenzen? Hoe zoek je uit waar die precies liggen?
- Welke voorbereidende stappen moet je zetten voordat je over de door jou vastgestelde grenzen kunt gaan communiceren?
Dit is de 5e week dat ik vertel over assertiviteit en hoe lastig dat allemaal in elkaar zit. Ook laat ik je zien wat jijzelf eraan kunt doen om assertiever en dus succesvoller te worden. Lees niet alleen dit blog maar ook anderen. Nu eerst hier weer verder met persoonlijke grenzen.
Persoonlijke grenzen
Het trekken van grenzen is een sterk persoonlijke zaak. Jouw grenzen hoeven namelijk niet gelijk te lopen aan die van een ander. Dat maakt het zo belangrijk om over die van jezelf te communiceren en goed te luisteren naar de communicatie van anderen over die van hen.
Stappen om je doel te bepalen:
- Je begint met het voor jezelf vaststellen wat jij belangrijk vindt in jouw leven.
- Het gaat erom hoe jij jouw eigen leven wilt invullen. Deel je wensen in naar nu en straks.
- Dan kijk je wat er nodig is om te voorkomen dat anderen hun ideeën over jouw leven opleggen aan jou.
- Vertel anderen hoe jij het wilt hebben.
Uitzoeken waar je persoonlijke grenzen liggen
Als je bepaald gedrag van iemand in jouw richting als ongewenst ervaart, dan weet je dat die persoon een grens van jou heeft overschreden. Het spreekt voor zich dat je alleen datgene kunt veranderen, wat je herkent. Daarom is het belangrijk voor jezelf na te gaan waar en wanneer, voor jouw gevoel, andere mensen iedere keer opnieuw jouw persoonlijke ruimte binnendringen.
Het komt nogal eens voor dat iemand zijn of haar eigen wensen ondergeschikt maakt aan die van de ander en zijn of ware gevoelens over de situatie onderdrukt. Misschien geldt dat ook voor jou. Je kunt dan jezelf trainen om je bewuster te maken van je emoties en de manier waarop je over bepaalde dingen denkt.
Bewuster worden doe je door jezelf de volgende vragen te stellen.
- Hoe voel ik me hier en nu? Dat wil zeggen: op de plek waar ik me op dit moment bevind?
- Wat heb ik nodig om mezelf in het hier en nu goed te kunnen voelen?
Er zijn drie factoren die je hierbij kunnen helpen.
- Sterkere bewustwording van je gedachten en gevoelens
- Groter respect voor jezelf
- Concentratie op je kracht
Sterkere bewustwording van je gedachten en gevoelens
Om voor jezelf een bruikbaar en concreet beeld te krijgen van de aard van een bepaalde grens, is het van belang dat je je sterker bewust wordt van je gevoelens en gedachten. Dit doe je bijvoorbeeld met behulp van de volgende zinnen.
- Waarvan kan dit een voorbeeld of een onderdeel zijn?
- Herken ik hierin een bepaald patroon?
Vergroot het respect voor jezelf
Deze stap is een lastige. Pas nadat je voldoende zelfrespect voor jezelf weet op te brengen, kun je echt goed bepalen waar je je grenzen legt. Misschien heb je tot nu toe vaak het gevoel dat je het iemand naar de zin moet maken bijvoorbeeld omdat je denkt dat dit zo ‘hoort’ of omdat je anderen liever niet wil teleurstellen. Uiteraard is het wenselijk en zelfs heel goed om rekening te houden met andere mensen, maar dat mag niet ten koste gaan van jezelf.
Er is geen enkele reden om voor andere mensen meer respect te hebben dan voor jezelf. Want wat maakt jou minder waard dan de ander?
Toon kracht in plaats van de slachtoffer rol en angst voor conflicten of ruzies.
Misschien ben je bang voor conflicten of ruzie en kom je daarom niet of slecht voor jezelf op. Hoe dan ook, laat je angst je niet onnodig ervan weerhouden om goed voor jezelf te zorgen en de dingen te doen die voor jou wezenlijk van belang zijn. Je bent pas een slachtoffer als jij je zo wil voelen. Vraag jezelf af wat het ergste is wat jou kan overkomen als je je grenzen stelt.
Wat kost het jou in emotionele zin als communicatie over je grenzen leidt tot een conflict? Heb je eventueel dat conflict er voor over om echt jezelf te kunnen zijn?
Aan de slag
Als je voor het eerst begint met het stellen van persoonlijke grenzen, en vooral het handhaven van die grenzen, voelt dat mogelijk akelig en onnatuurlijk aan. Jij bent gewend om op een bepaalde manier te reageren op je omgeving en omgekeerd. Als je hierin verandering wilt brengen, moet je er rekening mee houden dat dit aanvankelijk voor jezelf en je omgeving ‘ongewoon’ is.
Mogelijk storen sommige mensen zich in het begin aan je nieuwe, assertieve gedrag, omdat ze een andere manier van reageren verwachten. Waarschijnlijk voel je jezelf onzeker en onhandig. Bedenk dat hoe langer je oefent op het stellen van persoonlijke grenzen, des te handiger en effectiever je erin wordt. En op een gegeven moment raken mensen gewend aan je nieuwe, assertieve gedrag en gaan ze als vanzelf beter rekening met jou houden.
Terwijl je leert communiceren over grenzen, ga je niet alleen steeds meer beseffen dat je telkens bepaalde keuzes hebt, maar ook hoe je daaraan invulling kunt geven. In het begin kun je allerlei obstakels tegenkomen die het je moeilijk maken om dit te doen. Vaak ben je geneigd te denken dat ‘De dingen zijn zoals ze zijn’. Terwijl je altijd een keus hebt om jouw leven vooral door de ideeën van anderen te laten bepalen of om jouw leven naar je eigen idee in te richten.
Communiceren over je persoonlijke grenzen
Als je eenmaal je emotionele en zo nodig ook je fysieke grenzen hebt vastgesteld, ga je nadenken over de manier waarop je die wilt communiceren. Daarbij is een goede timing van groot belang. Maar het gaat er ook vooral om de ander in zijn waarde te laten door je boodschap op een respectvolle manier te presenteren. Als je je persoonlijke grenzen kenbaar maakt en op een vriendelijke vastberaden manier bespreekt met de betrokkenen, maak je de meeste kans dat je je doel bereikt. Je zet de relatie daarmee niet onder druk, maar maakt die juist beter.
Vriendelijkheid in combinatie met vastberadenheid helpt jouw doelen te bereiken.
Persoonlijke grenzen en (werk-) relaties
Er zijn eigenlijk twee soorten relaties namelijk gezonde dus gelijkwaardige relaties en ongelijkwaardige relaties die je schaden.
In een gezonde relatie investeert je allebei vanuit je eigen specifieke mogelijkheden ongeveer evenveel emotionele energie in deze relatie. In gezonde relaties worden ook elkaars persoonlijke grenzen gerespecteerd. Het gaat hierbij in wezen om een balans tussen ‘geven’ en ‘nemen’.
Bij ongelijkwaardige relaties ‘geeft’ de een veel meer dan de ander (die voornamelijk ‘neemt’). Daarom is het essentieel dat je niet alleen je eigen grenzen stelt, maar ook dat je die grenzen van je relatie wilt respecteren. In wat voor relaties zit jij?
Hoe herken je een ongelijkwaardige relatie?
Soms heb je misschien een ongemakkelijk gevoel in het gezelschap van bepaalde familieleden, vrienden, kennissen of collega’s. Je hebt dan het gevoel dat er ‘iets’ niet klopt. Toch heb je nog niet concreet duidelijk welke van jouw persoonlijke grenzen worden overschreden. Dit is bijvoorbeeld het geval als je nog niet uitgebreid hebt nagedacht over de aard van jullie relatie of omdat het denken in termen van grenzen nog nieuw voor je is.
De een zet zich harder in voor de relatie dan de ander.
Merk je bijvoorbeeld dat iemand jou in een zodanige positie heeft gemanoeuvreerd dat jij je harder inspant om hem of haar te ondersteunen dan die persoon zelf moeite doet om zijn of haar verantwoordelijkheid ten opzichte van zichzelf te nemen? Dit neemt energie en vraagt om het stellen van concrete grenzen.
De een heeft het gevoel de ander te moeten ‘redden.’
Hetzelfde geldt als jij het gevoel hebt gekregen dat je verplicht bent om een bepaalde persoon te ‘redden’. Bedenk dat je op die manier jezelf emotioneel uitput en de afhankelijkheid van die persoon in stand houdt. Je kunt ervoor kiezen ergens anders heen te gaan en je af te vragen of je een dergelijke ongezonde relatie nog wel wilt voortzetten.
Het komt geregeld voor dat er een ongelijkwaardige relatie bestaat tussen twee mensen waarbinnen de één dominant is en de ander toegeeflijk. Stel dat je een toegeeflijk persoon bent met een neiging tot onderdanig gedrag. Dan is de kans reëel dat je in een of meer ongelijkwaardige relaties bent verwikkeld.
Dit komt omdat zowel jij als je relatie gewend zijn aan een patroon van toegeeflijkheid of onderdanigheid aan de ene kant en dominantie aan de andere kant. Een poging tot het stellen van grenzen, kan dan de relatie onder zware druk zetten.
Kun je met het stellen van grenzen andere mensen veranderen?
Het is onmogelijk dat je door het stellen van persoonlijke grenzen andere mensen daadwerkelijk kunt veranderen. Als mensen niet bereid zijn je grenzen te respecteren, dan is dat voor jou een gegeven. Mensen veranderen namelijk alleen als ze dat zelf willen. Je kunt niet verwachten dat als je maar voldoende druk uitoefent, je vriend, familielid of collega echt verandert. Als de ander jouw grenzen weigert te respecteren, kun je slechts de contacten minimaliseren of helemaal verbreken. Dat maakt dan ruimte vrij tot het aangaan van gelijkwaardige, dus betere relaties.
Helpt dit artikel je verder? DEEL het dan s.v.p. met jouw netwerk, door op de Tweet, Like, Share of Google+ knoppen te klikken, zodat ook de mensen in jouw netwerk ervan kunnen profiteren.
Bouw aan je toekomst!
Groet, Anje
[…] je huilende kind, alles wat je elke dag doet en meemaakt. Het zorgt er voor dat je op elkaar betrokken raakt en […]