Hoe introversie en verlegenheid je assertiviteit belemmeren.
Introversie en verlegenheid belemmeren je assertiviteit. Tenminste zo lijkt het. Het lijken tegenovergestelden maar ze kunnen ook echt samen werken! Assertiviteit gaat over de omgang met andere mensen in sociale situaties. Assertief gedrag gaat over het durven en kunnen geven van je eigen mening en standpunten zonder dat dit gepaard gaat met agressie. Mensen die verlegen zijn hebben hier over het algemeen meer moeite mee. Juist, omdat ze vaak nog twijfelen, of zij dat wel kunnen. Vaak denken deze mensen te lang na over wat ze gaan zeggen en doen en belemmeren zichzelf in hun acties. Zonde want de kwaliteit is er!
Verlegenheid en introversie kunnen je juist behouden voor te plotselinge reacties. Bezit je deze eigenschappen, dan zorgen zij ervoor dat je respect toont voor de ander. Je hoeft daar dan geen rekening mee te houden want dat doe je al van nature. Iemand met deze eigenschappen voelt namelijk haarfijn aan hoe de ander zich voelt, de spanning die er is maar bovenal of iemand echt is.
Verlegenheid
Verlegenheid kan worden gezien als de geremdheid in het contact met anderen. Het gaat vooral om het “niet durven”, waardoor er grote moeite gepaard gaat met het zoeken van confrontatie. Een verlegen persoon heeft de neiging zich snel terug te trekken in sociale situaties.
Mensen die verlegen zijn hebben niet per se geen behoefte aan sociale contacten. Vaak willen ze wel, maar durven zij het niet. Verlegenheid wordt ook wel vaak als hinderlijk ervaren, en leidt tot mensenschuwheid en terugtrekking van sociale contacten.
Toch hoeft het ook niet per se negatief te zijn. In sommige culturen wordt “de kat uit de boom kijken” en je op een afstandje houden juist erg gewaardeerd en zal assertiviteit negatief worden bekeken. In Westerse landen worden verlegen personen echter vaak niet erg positief beoordeeld. Het kan leiden tot pest- of plaaggedrag en bij extreme vormen krijg je al snel een etiket “asociaal” of “contactgestoord” opgeplakt.
Verlegenheid kan verschillen in verschillende situaties. Iemand kan op zijn werk of bij klasgenoten verlegen zijn, maar thuis de mond niet kunnen houden. Iemand kan in een grote groep zich stil en op de achtergrond houden, maar in een één op één gesprek met gemak praten. Verlegenheid gaat vaak samen met blozen, wat een uiting ervan is.
Introversie
Introversie is niet hetzelfde als verlegenheid, omdat zij niet per se problemen hebben in sociaal contact. Het is niet dat zij geen confrontatie durven aan te gaan, maar het is eerder dat zij het niet willen. Het kost hen vooral meer moeite en energie om zich in sociale situaties te begeven. Introverte personen zijn meer naar binnen gericht, en focussen zich meer op de eigen gedachten en gevoelens. Zij hebben zelf de voorkeur om op zichzelf te zijn, hoewel zij geen problemen hebben met sociale vaardigheden.
Dit in tegenstelling tot een extravert persoon, die meer naar buiten gericht is en meer behoefte heeft aan mensen, activiteiten en dingen.
Extraverten schijnen vaak wel gelukkiger te zijn en meer zelfvertrouwen te hebben dan introverten, maar dit zou ook geassocieerd kunnen zijn met de Westerse wereld, waar het meer geaccepteerd wordt dat men extravert is.
Assertiviteit versus sub assertiviteit
Dan zijn er nog de zogenaamde sub assertieve mensen. Deze mensen zijn bang om niet aardig gevonden te worden of zijn bang voor een boze reactie. Opvoeding speelt hierin een grote rol. Hieraan ligt ten grondslag dat sub-assertieve mensen vrij onzeker zijn en bij kritiek voelen ze zich meteen aangevallen en zien ze hun negatieve (zelf)beeld bevestigd. Vervolgens durven ze niet meer. Zo worden zij personen die conflictsituaties zoveel mogelijk proberen te vermijden en zich makkelijk de mond laten snoeren door anderen.
Natuurlijk is het zo dat de een minder moeite met sociale contacten heeft dan de ander. De een is dan ook assertiever dan de ander. Maar wat houdt assertiviteit nu precies in? Voorbeelden van assertief gedrag zijn het uiten van kritiek, voor jezelf kunnen spreken, het durven uiten van emoties, de eigen wensen formuleren, maar ook het uiten en geven van complimenten.
Voorbeelden van sub assertief gedrag:
- Zich stil houden
- Sorry zeggen, terwijl je niets verkeerd doet
- Geen nee durven zeggen
- Snel toegeven
- Geen kritiek durven geven
- Moeite met ontvangen van complimenten
- Confrontatie vermijden
Assertiviteit is communicatie
Je begrijpt dat assertiviteit communicatie is. Het gaat om het contact met de ander en de manier waarop. Hier is veel onderzoek naar gedaan en wij mensen zijn altijd op zoek naar hulpmiddelen om goed te communiceren. Hier is er eentje.
Communicatie bij assertief gedrag gaat in de volgorde van LISA:
- Luisteren
- Interpreteren
- Samenvatten
- Antwoorden
Assertieve mensen zullen zich niet gemakkelijk laten commanderen en hebben geen moeite met het onderbreken van gesprekken of op zijn tijd zeggen wat hij of zij denkt. Ze zullen er niet voortdurend op letten of zij anderen in de weg te lopen, al wil het niet zeggen dat zij geen aandacht besteden aan de gedachten en gevoelens van anderen. In het laatste geval zou het namelijk gaan om agressiviteit: alleen kijken naar je eigen belang.
Assertiviteit kun je leren.
Je leert het in stappen ook wel de verschillende niveaus genoemd. Kijk hieronder eens hoe ver jij bent. Wat kun jij of nog niet. Wat doe jij of nog niet?
Niveaus van assertiviteit:
- Moeite met grenzen, moeite met feedback geven en krijgen.
- Alleen je eigen mening geven als ernaar gevraagd wordt, je durft soms nee te zeggen.
- Spontaan aangeven van eigen standpunten, directe confrontatie wordt aangegaan.
- Assertief kunnen blijven in emotionele/kritieke situaties. Het kunnen aanvaarden van kritiek en bespreken van meningsverschillen.
Training
Zowel bij verlegenheid als introversie komt een lage assertiviteit voor. Deze assertiviteit is echter wel te trainen. Zo kan iemand van een niveau 1 naar een niveau 2 gaan en zich zo steeds verder ontwikkelen.
- De eerste stap wordt vaak klein aangepakt door assertief te reageren op een onbekende, zoals in een winkel (bijv. iets terugbrengen).
- De tweede stap houdt in dat je actief de confrontatie aangaat, door gelijkwaardigheid in een gesprek na te gaan (bijv. door op je houding te letten en duidelijk te maken wat je wilt en wat je irriteert).
- De derde stap is het bespreekbaar maken van conflicten en tegen lastige mensen in te gaan op een effectieve manier (bijv. feedback ontvangen en geven).
Wanneer je assertiever wilt worden moet je ook kijken of je de belangrijkste competenties die hiervoor nodig zijn beheerst. Ook deze kun je leren en trainen. Soms doe je het al, zonder dat je dit zelf weet. Het is daarom goed om er met een professionele coach over te praten en uit te zoeken waarom het jou nog niet lukt. Wat is er dat je belemmert te doen zoals jij wilt doen?
De competenties die ik hier bedoel zijn:
Luisteren / Inleven / Empathie / Conflicthantering / Stresshantering en Zelfvertrouwen. Je kunt er ook met anderen over praten en vragen hoe jij op hun overkomt en of zij denken dat je deze competenties al beheerst. Genoeg voor deze week. Je kunt aan de slag!
Helpt dit artikel je verder? DEEL het dan s.v.p. met jouw netwerk, door op de Tweet, Like, Share of Google+ knoppen te klikken, zodat ook de mensen in jouw netwerk ervan kunnen profiteren.
Bouw aan je toekomst!
Groet, Anje
[…] moet je laten merken dat je er last van hebt. Dit doe je door de situatie te benoemen. Hou het bij jezelf en zeg bijvoorbeeld: ”Wil jij stoppen met……!” vervolgens vertel je wat jij gaat doen als de […]