Ik doe het nooit goed wordt Burn-out!

Ik doe het nooit goed wordt Burn-out!

Burn-out, we denken allemaal dat het iets voor een ander is. Mij overkomt het niet. Maar pas op want voordat je het weet, heb ook jij er last van. Hoe komen we eigenlijk aan een burn-out? En wat is het nu precies?

Burn-out is een fysiologische aandoening waarbij jezelf emotioneel èn fysiek uitgeput bent en weinig tot niets kan presteren.

Oorzaken

Wanneer je als kind niet voldoende gesteund wordt, of zelfs regelmatig negatief commentaar krijgt beïnvloed dat je zelfbeeld. “Ik doe het nooit goed,” kan je gaan denken. De kans is dan extra groot dat je die pijnlijke gevoelens probeert weg te duwen. Kinderen doen dit door uit hun lijf te vluchten, naar hun hoofd. Angst, verdriet en woede huizen in je lijf. In je hoofd voel je die niet. Sommige kinderen duiken een fantasiewereld in, andere verliezen zich in boeken of computerspelletjes. Ze zijn afwezig. Dit is een overlevingsmechanisme, een efficiënte bescherming tegen pijn. Dat is ook de reden dat kinderen op latere leeftijd, vaak in de puberteit, nog last (kunnen) krijgen van wat daarvoor gebeurd is.

Veel volwassenen hanteren onbewust nog steeds diezelfde vluchtroute zodra een situatie ongewenste emoties oproept. Als je vaker “in je hoofd” zit dan in je lijf, mis je de subtiele signalen die jou vertellen dat iets slecht voor je bent.

Deze signalen zijn:

• spanning in je buik,
• opgetrokken schouders
• kramp in je kaak

Dat is de reden dat veel mensen ‘plotseling’ overvallen worden door een burn-out. Je daast door terwijl je rust nodig hebt. Of je merkt niet dat je eigenlijk al een hele poos geïrriteerd bent door bepaald gedrag van je kind. Ongemerkt ga je over je grenzen. Net zo lang tot je ontploft.

Burn-out

Een burn-out bestaat volgens psychotherapeut Christina Maslach  uit drie, min of meer samenhangende verschijnselen:

1. uitputting (extreme vermoeidheid),
2. cynisme (afstand hebben van het werk, dan wel de mensen met wie men werkt), Deze houding is er een van wantrouwen tegenover andermans bedoelingen, tegen het nut van instituties of van grote ongevoeligheid voor de gevolgen van de eigen daden.
3. een lager zelfbeeld van de eigen competenties. Een sensitieve persoonlijkheid met bovengemiddeld verantwoordelijkheidsgevoel en de neiging tot perfectionisme zijn risicofactoren.

Te veel stress op het werk en/ of in de privésituatie kunnen oorzaken van burn-out zijn.

Verschil met andere aandoeningen

Burn-out en depressie hebben vergelijkbare symptomen, maar andere oorzaken.

Burn-out is:

• in eerste instantie een ‘energiestoornis’
• ongestructureerd doordraven
• er steeds een schepje bovenop doen

Depressie is:

• een ‘stemmingsstoornis’
• er is per definitie sprake van het zich nergens op kunnen verheugen.
• geen uitzicht op beter zien

Meting van burn-out

Of mensen aan burn-out lijden wordt vaak vastgesteld met gevalideerde psychologische instrumenten, vooral de door Maslach ontwikkelde Maslach Burn-out Inventory. Deze bevat ongeveer twintig vragen die betrekking hebben op de drie door haar onderscheiden dimensies van burn-out. Een Nederlandse versie van dit instrument is ontwikkeld door Wilmar B. Schaufeli en Dirk van Dierendonck. De uit deze vragenlijst resulterende scores worden vergeleken met die van allerlei normgroepen

Behandeling

Burn-out wordt tegenwoordig succesvol behandeld door middel van kortdurende therapie (twaalf tot vijftien wekelijkse sessies) of opname in gespecialiseerde centra. Tijdens die therapie wordt nagegaan welke factoren hebben bijgedragen aan het ontstaan van een burn-out; bijvoorbeeld het hebben van zogenaamde “disfunctionele gedachten” (“als ik niet hard werk vindt niemand me aardig/competent/krijg ik nooit een promotie/word ik ontslagen”) wordt aangepakt. Daarnaast worden risicofactoren op het werk geïnventariseerd (bijvoorbeeld te hard moeten werken, te veel overwerken, moeten werken in een onprettige werksfeer enzovoort) en, waar mogelijk, aangepakt. Bovendien wordt ernaar gestreefd je zo snel mogelijk weer aan het werk te laten gaan, liefst al tijdens het behandelingsproces.

Toekomst

Behandeling door je een aantal maanden thuis te laten zitten om “weer bij te komen” (wat enkele jaren geleden vaak voorkwam) blijkt in de praktijk uitermate ineffectief en leidde vaak tot volledige arbeidsongeschiktheid. Het lost namelijk niets op. In de praktijk blijkt een burn-out vaak gevolgd te worden door een carrièreomslag; voor veel mensen blijkt hun burn-out reden te zijn te reflecteren op hetgeen ze écht willen. Vaak is dat iets anders dan het werk dat ze voorheen deden.

Hoe gaat het met jou?

Denk eens na hoe jij in je werk en privé zit. Herken jij je in bovenstaande of juist helemaal niet? Is het tijd om de zaken anders aan te pakken? Ben je het overzicht kwijt? Ik spreek uit eigen ervaring en kan je verder helpen. Stuur een email en ik neem contact met je op.

Helpt dit artikel je verder? DEEL het dan s.v.p. met jouw netwerk, door op de Tweet, Like, Share of Google+ knoppen te klikken, zodat ook de mensen in jouw netwerk ervan kunnen profiteren.

Bouw aan je toekomst!

Groet, Anje